Sınavlar Klasik! Peki Ya Öğrenciler?

Bu yazıyı 400’e yakın öğrencimin sınavlarını okurken ve aynı zamanda çeşitli platformlardan diğer öğretmenlerin gönderdiği yazılı cevaplarını incelerken önce kafamda yazdım, sonra satırlara döktüm. Devam etmeden önce şu bilgiyi vereyim: Bu yazıda öğrenciler, veliler, öğretmenler, idareciler ve sınav sistemini pat diye değiştiren MEB’e eleştiriler bulunmaktadır.

Kitabın ortasından konuşmayı severim. Lafı uzatmaya gerek yok. Klasik tarzda sorulardan oluşan sisteme karşı değilim. Herkes test vb. yazılı sınavlar yaparken ben yıllardır öğrencilerime açık uçlu sorulardan oluşan sınavlar yapıyordum. Bu sisteme de öğrencilerin durumuna da alışığım anlayacağınız. O yüzden yıllardır bir şeyler yanlış gidiyor diye bas bas bağırırken, MEB başta olmak üzere birçok meslektaşım bu sorunları görmezden geldi. Bu sorunlara yazının devamında değineceğiz.

NEDEN KLASİK SINAV?

Bu sınav tarzını 2012’den beri yazılılarımda kullanırım. 100 puanlık bir sınavın neredeyse 80-90 puana yakınını bu şekilde sorardım. Çünkü benim için bilen öğrenciyi, bilmeyen öğrenciden ayıran önemli bir ölçme aracı açık uçlu sorular.

Diğer soru türlerini düşündüğümüzde sorunun cevabını öğrenci bilmese dahi belirli bir oranda doğru yapma ihtimali oluyordu. Test sorularında %25, doğru yanlış sorularında %50 gibi yüksek oranda -öğrenci diliyle- “sallayarak” tutturuyorlardı. Fakat klasik sınavlarda öğrenciler biliyorsa yazıyor, bilmiyorsa sallıyor. Ama bu sefer tutturamıyorlar! Yani aslında eskiden biz yazılı sınavlarda öğrencilerin gerçek durumlarını ölçemiyorduk. Zaten okul sınavlarının bir tık kolay hazırlandığını da düşünürsek öğrencilerin notları yüksek oluyordu. Bunun en büyük sıkıntısını yine öğrenci ve veli çekiyordu. Çocuk ve veli gerçek durumlarını tespit edemeyince gerçekçi olmayan hedefler konuyordu. Çevremde sık sık, “Bizim çocuk okuldaki matematik sınavlarından 90 üzeri alıyor ama deneme sınavlarında 5 net civarında yapıyor” cümlelerini duyuyorum. İşte temel neden budur.

Gerçekçi olmayan hedefler hayal kırıklığı sonuçlar doğurur.

SORUNLAR NELER?

Öğrenciler;

• Çok az çalışıyor,
• Nasıl çalışması gerektiğini bilmiyor,
• Hangi konudan ne kadar eksikleri olduğunu tespit edemiyor,
• Rahata alışmış, her şey önlerinde hazır bir şekilde bulunsun istiyor,
• Seçenekler olsun ben işaretleyeyim geçeyim diyor, kendi seçeneklerini oluşturamıyor,
• Bildiklerini yazıya dökemiyor,
• Maalesef Türkçe bilmiyor!!!

Burada öğrenci eleştirilerine biraz mola verip Türkçe meselesine değinmek istiyorum. Bulunduğum okul başarılı bir okul. İlçenin en iyi, ilin de en iyi 1-2 okulundan biri. Galatasaray’a, Kabataş’a öğrenciler gönderiyoruz. Bu sıkıntılar bizim gibi başarısı yüksek denilen okullarda bile yaşanıyorsa tüm ülkede yaşanıyordur. Öğrencilerin yazısı okunmuyor. Sınavdayım, biraz özenerek yazayım demek de yok. Karalayıp geçiyorlar. Klasik sınav diyoruz ama yazacakları en fazla 15-20 cümle. Onu bile dikkat ederek yazmıyorlar.

Geldik bana göre en büyük probleme; öğrenciler cümle kuramıyor. Yüklemsiz, öznesiz cümleler var. Yüklem ve özne uyumsuzlukları, devrik ve anlaşılmaz ifadeler. Öğrencinin bir şeyler bildiğini anlıyorsunuz sınavı okurken ama cümleye dökememiş kafasındakileri. Bunun en büyük problemi az okumak ve test sınavlarına maruz bırakılmak. Maalesef bugün bildiği konuyu kâğıda dökemeyen öğrenci ileride kendini toplum hayatında ifade edemez duruma gelecek. Sınav kağıdına adını bile yazamayan var. 8’e geçmiş sınıfını bilmiyor, numarasını yazmamış ya da yanlış yazmış. Deneme sınavı oluyor kitapçık türünü işaretlememiş ya da yanlış işaretlemiş. Biliyor ki tüm sistem onların mutluluğu üzerine. Yaptırım az. Biliyor ki kitapçık türünü nasılsa öğretmenleri, okul idaresi kontrol edip düzeltecek.

Öğrencileri hatalarıyla baş başa bırakmıyoruz. Hatalarının sorumluluğunu almalarına yardımcı olmamız gerekiyor. Hata yapmanın normal bir şey olduğunu ama hatalarının bir sonucu olmasının da normal olduğunu öğretmemiz gerekiyor.

Öğrencilerin bu sınav türüne uygun nasıl ders dinleyip, evde nasıl çalışmaları gerektiğini öğretmemiz gerekiyor. Doğru çalışma, doğru ders dinleme, doğru hedef= başarılı öğrenci.

Yakında bununla ilgili bir çalışma paylaşacağım. Açık uçlu sınavlarda başarılı olma rehberi!

Öğretmenler ve Yöneticiler!

Çok ama çok üzülerek bazı meslektaşlarımı da eleştirmek zorundayım. Öğrencilerin sınavınızdan düşük not alması sizi kötü öğretmen yapmaz. Bazı meslektaşlarım çok büyük telaşa giriyor sınav döneminde. “Eyvah düşük not aldılar, sınavı tekrar mı etsem? Yoksa hepsine 20şer puan mı versem?” diye sürekli sorular soruyorlar. Bu öğrencilere bir iyilik değil tam tersi kötülük. Hem öğrenciye hem veliye gerçek durumu göstermeyi engelliyorsunuz. Kimse size “Bu çocuk sizin dersinizden neden düşük aldı?” diyemez. Çalışmamış bu kadar basit. Benim öğrencilerimden 100 alan da var, 00 alan da. Aynı sınıfta aynı konuyu aynı şekilde dinlediler. Biliyorum ki hepimiz zaten konuyu anlatırken “Bakın bu sınavda çıkacak” diyoruz. Üstüne basa basa vurguluyoruz. Sınavdan önce çalışma soruları atıyoruz. Buna rağmen düşük not alma hakkını elinden almayın öğrencilerin. Bu aynı zamanda çalışana da haksızlık. Aradaki fark kapanmasın!

Çalışan öğrencinin iyi ki çalışmışım diyebileceği çalışma ortamları yaratmalıyız. Bu hem çalışanı motive edecektir hem de çalışmayanı çalışmaya sevk edecektir. Gece gündüz ekran başından ayrılmayan bir çocukla kitap başından ayrılmayan bir çocuk arasında bırakın da fark olsun.

Yöneticileri neden eleştireceksin istediğin sınav sistemi gelmiş işte diyecekseniz! Maalesef eğitim gibi çok ciddi bir konuda kararlar ani bir şekilde alınmaz. Kişilere bağlı alınmaz. Milli bir politika olur. Yönetenler değişse de o sistem tıkır tıkır işler.

Biz de durum nasıl? Her gelen bakan kafasındakini uygulamaya kalkıyor. Yapboz gibi. Olmadı bunu deneyelim. Bu da olmadı şuna geçelim. Yeni nesil çok da iyi değilmiş, eskiye geri dönelim. Sürekli bir arayış! içerisindeyiz. Buna da çözüm önerilerim var fakat bu başka bir yazının konusu olacak kadar önemli.

İşin özü bizim eğitim sistemimizde “Kervan yolda düzülür” mantığı var. Bir başlayalım da süreç içerisinde ayarlarız durumları… Ben bu atasözümüze karşı çıkıyorum. En azından eğitim sistemi konusunda benim mantığıma uymuyor.

“Hazırlanmada başarısız olursanız, başarısız olmaya hazırlanın” bu söz bence çok daha dikkate alınası. Eğitimdeki değişiklik uzun bir planlama ister. Tüm paydaşlarla ortak karar ister. En başından tüm süreç bir deneme uygulaması ister. Ama biz pat diye getirdik, hadi eksiklik varsa süreç içerisinde yapacağımız değişikliklerle hallederiz diyoruz. Bu kendilerini de öğrenci, öğretmen ve veliyi de yıpratıyor. Son zamanlarda “Bakalım MEB yarın sabah uyandığımız da hangi değişikliği yapacak” cümlesini çok duyar olduk.

Unutmayın; planlamayı başaramayan, başarısızlığı planlar.

Peki sonuç ne? Sonuç, karar vericilerin karar vermeden önce sahada bu işin içinde olan herkesin görüşünü eleştiriye açık bir şekilde dikkate almaları ve sürece bu şekilde yön vermelerinde yatıyor. Doğru örnekleri ülkemize uyarlanabilir hale getirmeliyiz. Amerika’yı yeniden keşfetmeye gerek yok. Eğitim dünyanın uyguladığı doğruları milli kültürümüzle harmanlamak gerekiyor.

Öğrenciler için son söz: Biz nelere alışmadık!

El yazısı dediler, yazdık.

TEOG dediler, katıldık.

LGS dediler, girdik.

Yeni nesil sorular dediler, çözdük.

Klasik sınavları mı halledemeyeceğiz?

Hallederiz.

Değişmezse.